මනෝමය නාවික සංචාරවල නියැළෙමින් වික්‍රමාන්විත කතා රචනා කළ- එමිලියෝ සල්ගාරි

ජුල්ස් වර්න්, ජේම්ස් කූපර්, ඇලෙක්සැන්ඩර් ඩුමාස් වැනි පෙර කර්තෘවරුන්ගේ ආභාෂය ලැබූ ඉතාලි ජාතික එමිලියෝ සල්ගාරි ළමා හා තරුණ පාඨකයන්ගේ වීරයෙකු විය.

ළහෙළෙඳාමෙන් දිවි ගැට ගසා ගත් ඉතාලියේ වෙරෝනාවේ මධ්‍යම පාන්තික පවුලක ක්‍රි.ව. 1862 උපන් එමිලියෝ සල්ගාරි තරුණ වියට පාතැබිමත් සමග ‘මුහුදු යෑමේ’ උන්මාදයකින් පෙළෙන්නට විය. ධෛර්යවන්ත වූ ඔහු අගහිඟකම කරපින්නාගෙන හඬා වැටුනේ නැත. පියාගේ වෙළහෙළෙඳාම් කටයුතු හා බැඳුණු සල්ගාරි මුහුදු ගමනාගමනයට දැඩි ඇල්මක් දැක්වූයේය. තම ජීවිතය සාගරයේ ඇතැයි සිතුවේය. නාවිකයකු වීම සාගරය පිළිබඳ දැනගැනීමට ඇති එකම මංපෙත යයි කල්පනා කළේය.

වැනීසියේ නාවික අභ්‍යාස ආයතනයකට බැඳී නාවික පාඨමාලාවක් සඳහා ලියාපදිංචි වූ ඔහුට නාවික අභ්‍යාස ආයතනයෙන් සාමාර්ථයක් ලබාගැනීම හීනයක් පමණක්ම විය. ලිවීමේ, කියවීමේ  හා සවන්දීමේ කම්මැලියකු වූ සල්ගාරි අධ්‍යාපන කටයුතු කෙරෙහි  දැක්වූයේ දැඩි දුර්වල බවකි. අවම ලකුණු ප්‍රමාණයක් ලබාගත් සල්ගාරිට නාවික අභ්‍යාස ආයතනයෙන් ඉවත් වීමට සිදුවිය. ජීවත්වීම සඳහා ක්‍රි.ව. 1883 ඔහු පුවත්පතක වාර්තාකරුවකු ලෙස සේවයට බැඳුණේය.මුහුදු ජීවිතයට ඔහු කෙතරම් ඇළුම් කළේද යත්, “ලා නුවොවා එරීනා” නම් පුවත්පතට සැපයූ සෑම ලිපියක්ම ලිව්වේ “කපිතාන් සල්ගාරි”  යන අන්වර්ත නමිනි.මුහුද හා නාවික ජීවිතයේ විවිධ ක්‍රියාකාරකම් අළලා ලියැවුණු වීර වික්‍රමාන්විත කතාන්තර කියැවීමට සල්ගාරි දැඩි රුචියක් දැක්වීය.ප්‍රකට ‍ලේඛකයින්ගේ ප්‍රබන්ධ සොය සොයා කියවූ ඔහු   විශ්වකෝෂය හා ලෝක සිතියමට ප්‍රිය කළේය.
නිතර නිතර ලෝ වටා “මනෝමය” නාවික සංචාරයක යෙදෙන සල්ගාරි අද්භූත හා වීර ක්‍රියාවන්ගෙන් පිරුණු කතාන්තර ගෙතීම විනෝදාංශයක් බවට පත්කොටගෙන තිබිණි.ඔහු වඩාත් ඇළුම් කළේ මුහුදු කොල්ලකරුවන්ගේ වීර වික්‍රමයන් උලුප්පා දැක්වෙන කතාන්තර ගෙතීමටය. දුනුවායන්, කඩු හරඹ කරන්නන්, වෙඩික්කාරයන්, මංපහරන්නන්, පල්හොරුන් එම කතාන්තරවලට ආලෝකය සැපයූ අනෙකුත් චරිතයෝ වෙති.

සමකාලීනයකු වූ ඇලෙක්සැන්ඩර් ඩුමාස්ගේ “ත්‍රී මස්කටියර්ස්”, “කවුන්ට් ඔෆ් මොන්ටි ක්‍රිස්ටෝ” යන නවකතාවලින් ලැබුණු ආලෝකය සල්ගාරි විසින් ගොඩනැගූ චරිත ඔපවත් වීමට පිටිවහලක් ලැබෙන්නට ඇතැයි විශ්වාස කෙරේ.16 වන ශතවර්ෂයේ ඇරඹුණු ප්‍රංශ විප්ලවයෙන් පසු යුරෝපයේ හා ලතින් ඇමෙරිකානු රටවල් හරහා හමා ගිය සංස්කෘතික හා ආර්ථික පෙරළියේ සෝදාපාළුව නොඉවසූ සල්ගාරි සිය පරිකල්පනාවන් අවදි කළේ එම සුරාකෑමට එරෙහිව බැව් විචාරක මතයයි. ජනකතාවකින් උපත ලැබූ එංගලන්තයේ රොබින් හුඩ් දක්ෂ දුනුවායෙකි. අයුක්තියට හා අසාධාරණයට එරෙහිව සටන් වැදුණු වීරයෙකි. ඇමෙරිකාවේ නිව්යෝර්ක්හි “ජොන්ස්ටන් මැක්‍ලේ” ගේ උපකල්පිතයෙන් බිහිවූ සෝරෝගේ හා රොබින් හුඩ්ගේ චරිතවලට මූල බිජයන් සොයාගනු ලැබුවේද “ද පයිරේට්ස් ඔෆ් මැ‍ලේසියා” (මැ‍ලේසියානු මුහුදු කොල්ලකරුවෝ), “ද බ්ලැක් කොර්සෙයා සාගා” (කළු මුහුදු කොල්ලකරුවන්ගේ වීර කතා), “ද පයිරේට්ස් ඔෆ් බර්මියුඩා” (බර්මියුඩා මුහුදු කොල්ලකරුවෝ) යන එමිලියෝ සල්ගාරිගේ ඇතැම් සම්මානනීය නිර්මාණ තුළිනි.බටහිර හා දකුණු ඇමෙරිකානු අධිරාජ්‍යවාදී ආක්‍රමණයන්ට හා වහල් සංස්කෘතියට එරෙහිව පන්හිඳ මෙහෙයවූ සල්ගාරි සිය වගකීම ඉටු කළේ ඉහත කී ප්‍රබන්ධ තුළින් පාඨකයා තුළ විප්ලවීය මානසිකත්වයක් ගොඩනැගීමට වෙර දැරීමෙනි.

සල්ගාරි සතු ප්‍රබල මනෝභාවයන් ළමා හා තරුණ මනස උමතු කරවන්නක් විය. වීරත්වය හා අද්භූත සිදුවීම් තුළ නිතර දැවටෙන ළමා හා තරුණ මනස හොඳින් හඳුනා ගත් සල්ගාරි මනෝ විශ්‍ලේෂකයකුද වේ.
නැවියකු වීමේ සිහිනය බොඳ වූ සල්ගාරි පත්තර වාර්තාකරුවකු ලෙස ජීවිතය ඇරඹීමට තීරණය කළේය. සල්ගාරි විසින් ප්‍රබන්ධ කළ වීර කතා පෙළක් ඔහු සේවය කළ ලා නුවොවා එරීනා නම් පුවත්පතේම කොටස් වශයෙන් පළවන්නට විය.
 “මැ‍ලේසියානු මුහුදු කොල්ලකරුවෝ”  නමින් පළවූ එම කතා පෙළ විස්මය හා වීරත්වය කැටි කොට ගත් සල්ගාරිගේ නිර්මාණයක් විය.

එම වීර කතා පෙළ සඳහා නොසිතූ විරූ පාඨක ජනප්‍රියත්වයක් හා ප්‍රතිචාරයක් ලැබිමේ හේතුවෙන් පුවත්පතේ අලෙවිය සමග ප්‍රසිද්ධිය ඉහළ යන්නට විය. ක්‍රි.ව. 1911 අප්‍රේල් මස ජපනුන්ගේ “හරාකිරි” ක්‍රමයට සිය දිවි හානි කරගන්නා තෙක් වීර කතා හා නවකතා 200කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් සල්ගාරිගේ තෙලිතුඩින් බිහිවිය.
ඉතාලි භාෂාවෙන් පමණක් රචිත එම කතාන්තර ගොන්න  ත්‍රාසජනක සිදුවීම්වලින් ගහන බටහිර ගොපළු චිත්‍රපට කෙරෙහි කිසියම් බලපෑමක් ඇති කරන්නට ඇතැයි විචාරකයෝ විශ්වාසය පළ කරති.
සුප්‍රකට විප්ලවවාදී “අර්නස්ටෝ ච්ෙ ගෙවාරා” ගේ ප්‍රියතම ‍ලේඛකයා වූයේද ඉතාලි ජාතික එමිලියෝ සල්ගාරිය.සල්ගාරිගේ නිර්මාණ අතුරින් තෝරාගත් කතාන්තර හැට දෙකක් ච්ෙ ගෙවාරා නිරන්තරයෙන් පරිශීලනය කළ බැව් ච්ෙ චරිතාපදානයේ කියැවෙයි.ඇමෙරිකානු යටත්විජිතවාදී සංකල්පයෙන් බැට කන දුගී දුප්පතුන් වෙනුවෙන් විප්ලවීය අරගලයක නියැළී සිටි ච්ෙ සල්ගාරිගේ නිර්මාණ තුළින් සිය ගරිල්ලා සටන් ව්‍යාපාරයට අවශ්‍ය ක්‍රමවේදයන් හා මානසික උත්තේජනය ලබාගත් බැව් කියැවේ.

ත්‍රාසජනක සිද්ධීන්ගෙන් ‍පොහොසත් “සන්දකොන්” කතා මාලාව ක්‍රි.ව. හැටේ හැත්තෑවේ දශකයේ චිත්‍රපට හා රූපවාහිනී සිනමා පට නිෂ්පාදකයින්ට නොඉඳුල් අමුද්‍රව්‍ය සැපයූ කතාන්තර භාණ්ඩාගාරයක් බඳු විය.
18/19 වන ශත වර්ෂ බ්‍රිතාන්‍යයන් විසින් සිය යටත්විජිතවාදය ලෝ පුරා පතුරුවමින් සිටි යුගයයි. ඉන්දියානු මහද්වීපයටද ගැලවීමක් නොතිබිණි. ඉංග්‍රීසීන්ට ඉසුරුමත් ජීවිතයක් සඳහා ධන නිධාන සොයා සපයා දුන් තෝතැන්නක් වූයේ ඉන්දියානු මහාද්වීපයයි.
ඉතාලි ජාතික එමිලියෝ සල්ගාරි නම් විප්ලවකරු මෙම සමාජ අසාධාරණය සඳහා හුදකලාව සටන් වැදුණේය. ඒ සඳහා ඔහු සිය පරිකල්පන ශක්තිය මෙහෙය වූයේ සිය පන්හිඳ අවියක් කොටගනිමිනි. “සන්දකොන්” නම් ගරිල්ලා සටන්කාමියාගේ චරිතය සල්ගාරිගේ මනෝභාවයන්හි පිළිසිඳ ගත්තේ ඒ අයුරිනි.
අහිංසක දුගී දුප්පතුන්ගෙන් කොල්ලකෑ ධන නිධාන පුරවා ගත් නාවික හමුදාව මහා සාගරය මැදදී “ප්‍රති කොල්ලයකට” හසුකර ගැනීමට ‘සන්දකොන්’ චරිතය ඔහු නිර්මාණය කළේය. සන්දකොන් දක්ෂ දුනුවායකු විය, දක්ෂ අශ්වාරෝහකයකු විය. දක්ෂ වෙඩික්කාරයකු විය.සමාජ අසාධාරණය දුටු තැන කිපෙන සන්දකොන් දැඩි ආත්ම විශ්වාසයකින් හෙබි හැඩිදැඩි සිරුරකින් යුත් අයෝමය පුරුෂයකු විය.එමිලියෝ සල්ගාරි සන්දකොන්ගේ ත්‍රාසජනක හා අභීත වීර ක්‍රියා මුසු කොට මුහුදු කොල්ලකරුවන් හා බැඳුණු “වීර කතා” මාලාවක් විශ්ව සාහිත්‍යයට ප්‍රදානය කළේය.ඉතාලියානු සාහිත්‍යය හරහා විශ්ව සාහිත්‍යයේ ‍පෝෂණයට ලබාදුන් විශිෂ්ට දායකත්වයට රාජකීය පිළිගැනීම සනිටුහන් කළේ සල්ගාරිව නයිට් නම්බු නාමයෙන් ඉතාලි රැජින විසින් පිදීමෙන් අනතුරුවය.

‍පොත් ප්‍රකාශකයින්, චිත්‍රපට නිෂ්පාදකයින්, රූපවාහිනී වැඩසටහන් සම්පාදකයින්, සල්ගාරිගේ කතාන්තර එළිදැක්වීමෙන් ජයකෙහෙළි නැංවුවද සල්ගාරි සිය ජීවිතය ගැට ගසා ගනු ලැබුවේ දැඩි ආර්ථික අහේනි මැදය. කතාන්තර ලියූ තීන්ත හා කොළවල මුදලවත් නොලැබි යෑම කුතුහලය දනවන්නකි. සල්ගාරිගේ අවාසනාවන්ත ජීවිතයේ තවත් එක් අඳුරු පැත්තක් හෙළි කරන්නකි ඒ.දරුවන් සිව්දෙනෙකු සමග දයාබර බිරිය අයිඩා පෙරුෂී සමග ජීවිතය ගැටගසා ගැනීම දිනෙන් දින උග්‍ර ප්‍රශ්නයකට පෙරළෙමින් තිබිණි. ලියූ ‍පොත පතේ කර්තෘභාගයද නොලැබි යන තැනට කරුණු යෙදී තිබිණි.

සල්ගාරි තව තවත් ලියුවේය. මුද්‍රණකරුගෙන් ලැබෙන සොච්චම පවු‍ලේ ෙදෙනික අවශ්‍යතා සපුරාගැනීමට ප්‍රමාණවත් නොවීය. ක්‍රි.ව. 1911 වන විට සල්ගාරි නවකතා, වීරකතා 200කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් ලියා තිබිණි. ලියූ ‍පොතපත ශීඝ්‍රයෙන් අලෙවි වුවද සල්ගාරි යුවළට  ලැබෙන මුදල ප්‍රමාණවත් නොවීය. මානසික ආතතිය දරාගැනීමට අ‍පොහොසත් වූ බිරිය ජීවිතයෙන් සමුගත්තාය.

එමිලියෝ සල්ගාරි දැඩි සේ අසරණ වූයේය.  ඇගේ දිවි තොර කරගැනීමත් සමග එමිලියෝ සල්ගාරිට දරුවන් සිව්දෙනෙකු සමග ජීවිතය ගැට ගසා ගැනීම බරපතළ ගැටලුවක් බවට පත්විය. දැඩි මානසික අවුලක පැටලුණු, සල්ගාරි ක්‍රි:ව: 1911 අප්‍රේල් 25 දින ජපනුන් මරණය ළඟාකර ගැනීමේ සාම්ප්‍රදායික ක්‍රමවේදයක් වූ “හරාකිරි” ක්‍රමයට සිය උදරය කපාගෙන මෙලොවින් සමු ගත්තේය.

සරත් අමරකෝන්